Speelhuisje bij Houdringe getuigt van vervlogen tijden

Het speelhuisje bij Houdringe

Kent u het speelhuisje op Landgoed Houdringe? In 1858 werd het in opdracht van jhr. Fabricius van Leijenburg gebouwd. Het staat er nog steeds, zij het niet op dezelfde plek….

jhr. Fabricius van Leijenburg geeft opdracht tot de bouw (*)

In 1858 werd in opdracht van jhr. Fabricius van Leijenburg, die het landgoed Houdringe sinds 1842 in bezit had, een speelhuis op het landgoed gebouwd. Dit paste geheel in de stijl van die tijd. Het speelhuis had een educatieve functie.

Jean Jaques Rousseau adviseert ouders met de kinderen naar buiten te gaan

Vanaf de tweede helft van de 18e eeuw adviseerde o.a. de Franse filosoof Jean Jacques Rousseau aan ouders met hun kinderen de natuur in te gaan. Ook in de literatuur werden ouders geadviseerd hun kinderen vooral buiten groot te brengen. Op en rond de buitenplaatsen waren er genoeg mogelijkheden voor natuurbeleving.

In aristocratische kringen, zowel in Nederland als in de ons omringende landen, werd ook het geromantiseerde boerenleven ervaren als een vorm van natuurbeleving. Zo liet Marie Antoinette (1755-1793) rond 1875 in het park van Versaille een aantal kleine landelijke huisjes bouwen om daar kennis te maken met het boerenbestaan. Ze bracht er lammetjes groot, melkte er koeien en maakte er kaas en boter.

Speelhuisjes hadden educatieve functie

Koningin Wilhelmina kreeg in 1881 haar eigen prachtig ingerichte huisje in het park van Paleis het Loo. Ze zorgde er niet alleen voor haar tuin en haar dieren, maar leerde er ook koken op een eigen fornuisje onder leiding van haar gouvernante miss Winter.

Het spelen in een eigen huisje was geen exclusiviteit voor koninklijke kinderen. De adel en patriciërs volgden de leefstijl van de royalty op de voet en de opvoeding van hun kinderen week daar niet vanaf. Zo leerde niet alleen Wilhelmina de eerste beginselen van het ‘gastvrouw zijn’, ook veel andere meisjes leerden spelenderwijs theeschenken en ‘ontvangen’ in hun eigen speelhuisje dat voorzien was van miniatuurmeubels en miniatuur thee- en serviesgoed. De bouw van dit soort huisjes past geheel in een periode waarin de eigen leefwereld van het kind steeds meer aandacht kreeg.

Het speelhuisje op landgoed Houdringe is verplaatst

Het speelhuis op landgoed Houdringe staat er nog steeds, al wordt het nu niet meer gebruikt om jonge meisjes spelenderwijs te leren theeschenken en te ontvangen. In 2003 is het huisje verplaatst in verband met uitbreiding van het naast gelegen kantoorgebouw. Omdat het huisje een rijksmonument is, mocht het niet worden afgebroken. Op maandag 30 juni 2003 werd het 45.000 kilo wegende huisje 1.80 meter opgevijzeld en, kijkend naar het huis, schuin rechts voor het huis geplaatst. Daar staat het nu nog steeds als een charmante, stille getuige van vervlogen tijden.

Het speelhuisje bij Houdringe

(*) De tekst bij deze reportage is ontleend aan:

Lies Haan-Berends De Bilt, Beginpunt van de Stichtse Lustwarande De Biltse Grift juni 2009

Christine Sinnighe Damsté Het kinderspeelhuis op de buitenplaats